Azərbaycanın 2030-cu ilədək sosial-iqtisadi inkişafa dair milli prioritetlərindən birinin “Təmiz ətraf mühit və yaşıl artım ölkəsi” kimi müəyyən edilməsi, işğaldan azad edilmiş ərazilərin və Naxçıvan Muxtar Respublikasının yaşıl enerji zonası elan olunması, 2024-cü ilin “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” elan edilməsi bu sahədə aparılan məqsədyönlü və ardıcıl dövlət siyasətinin təzahürüdür.

İqlim dəyişmələrinin qarşısının alınması sahəsində Azərbaycanın həyata keçirdiyi fəaliyyət beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Məhz bu səbəbdən, iştirakçıların sayına və səviyyəsinə, müzakirəyə çıxarılan məsələlərin aktuallığına görə dünyada ən mötəbər tədbirlərdən biri hesab edilən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) dünya ölkələrinin yekdil qərarı ilə 2024-cü ildə Azərbaycanda keçiriləcəkdir.

Bunlar Prezident İlham Əliyevin 7 yanvar 2024-cü ildə Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Muxtar Babayevin COP29-un Prezidenti müəyyən ediliməsi ilə bağlı imzaladığı Sərəncamda yer alıb.

Məlum olduğu kimi ətraf mühit dedikdə ilk növbədə təmiz hava, təmiz su, təmiz ekologiya yada düşür. Ekologiyanın təmiz olması üçün də ilk növbədə yaşılıqların qorunması lazımdır. 2024-cü ilin “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” elan edilmiş Azərbaycanda yaşıl dünyamız necə qorunur?

Bunun üçün internet axtarış sisteminin Azərbaycan seqmentində kiçik bir araşdırma aparılsa kifayət edər ki, ümumi mənzərə ortaya çıxsın. Son illər Azərbaycanın bütün bölgələrində meşələrin qırılması ilə bağlı geniş məlumatlar var. Bir neçə il öncə Qəbələ rayonu, Çuxur Qəbələ bələdiyyəsinin vəzifəli şəxslərinin işə vicdansız və ya laqeyd münasibəti nəticəsində öz xidməti vəzifəsini yerinə yetirməməsinin ağır nəticələrə, yəni Qəbələ rayonu, Çuxur Qəbələ bələdiyyəsinin mülkiyyətinə aid olan “Yeddi çinar” adlanan ərazidə 247 ədəd qızılağac, 101 ədəd yalanqoz, 09 ədəd ağcaqayın, 75 ədəd vələs, 03 ədəd palıd və 06 ədəd göyrüc ağaclarının, cəmi 441 ədəd yaş kök üstə, bioloji inkişafda olan ağacların qanunsuz kəsilməsinə, bununla da fiziki və ya hüquqi şəxslərin hüquqlarına və qanuni mənafelərinə, yaxud cəmiyyət və ya dövlətin qanunla qorunan mənafelərinə 127 min 310 manat məbləğində mühüm zərərin vurulmasına əsaslı şübhələr müəyyən edilib, CM-nin müvafiq maddələri ilə cinayət işi başlanmış və istintaqın aparılması Baş prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsinə tapşırılmışdı. Xatırladaq ki, Baş prokurorluğun yaydığı inkaredilməz bu məlumat Qəbələnin yalnız bir kəndində baş verənlər idi. Görəsən rayonun gözdən uzaq digər kəndlərində bunun kimi nə qədər ağaclar kəsilir,cinayətlər törədilir. Baş prokurorluğun yaydığı bu məlumatdan hələ xeyli əvvəl Qəbələ Regional Meşə Təsərrüfatı Mərkəzinin keçmiş direktorunun həbsi daha böyük rezonansa, səs-küyə səbəb olmuşdu.

İnternetdə kiçik araşdırma aparsaq görərik ki, az qala hər həftə ölkənin hansısa regionunda meşə massivlərinin amansızcasına məhv edilməsinə dair materiallar verilib. Qəbələdə, Qaxda, Tovuzda, Bərdədə, Göygöldə və sair rayonlarda meşələrin ayrı-ayrı şəxslərin, məmurların himayəsində olan firmalar, sexlər tərəfindən qırılaraq daşındığı, parket, taxta-şalban istehsalında istifadə edildiyinə dair kifayət qədər fakt göstərmək olar. Hamısı da şəkillərlə, videolarla, yəni  sübutlarla…

Amma Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin rəsmiləri bütün bu yayılanlara sıfır reaksiya göstərir, yaşıllıqların məhv edilməsininqarşısını almır. Nazirliyin tabeçiliyində Meşələrin İnkişafı Departamenti üzərinə düşən işi yerinə yetirmir.

Yeri gəlmişkən, ətraf mühit mövzusu ilə bağlı bir  vacib məsələyə də toxunmaq istərdik. Məlum olduğu kimi son illər xüsusəndə dağlıq rayonlarında 100 illər boyu mövcud olan meşəliklərin əraziləri əkin sahələrinə çevrilir. Buna Meşələrin İnkişafı Xidmətinə tabeli 1 saylı Lənkəran, Astara, Lerik,  2 saylı Tovuz, Qazax, Ağstafa,  5 saylı Xaçmaz, Qusar, Quba, 8 saylı Zaqatala, Balakən,  10 saylı Göygöl, Goranboy, 14 saylı Şəmkir, Gədəbəy, Daşkəsən, Samux  meşələrinin ərazilərində rast gəlmək mümkündür.

Son günlər Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Meşələrin İnkişafı Xidmətinin 11 saylı Regional Meşə Təsərrüfatı Mərkəzinin tabeçiliyində olan Masallı, Yardımlı, Cəlilabad rayonlarında meşələrin kütləvi şəkildə qırılması, meşə fonduna aid olan torpaqların ayrı ayrı şəxslərə satılması ilə bağlı geniş məlumatlar yayılmaqdıdır.

Bir həftə əvvəl Masallı Regional Meşə Təsərrüfatı Mərkəzinin Cəlilabad üzrə mühafizə mühəndisi Fitat Ağayevin meşələrdə kütləvi qırıntılarla bağlı meşə gözətçisinin etdiyi inanılmaz saxtakarlıq faktını ifşa etməsi də bunlara bir sübutdu. Mətbuatda yayılan məlumatlara görə, Fitat Ağayev Cəlilabad meşəbəyliyinin 9 saylı meşə dolayında Qırmızı kitaba daxil olan agağların kütləvi şəkildə qırılmasının şahidi olub. Ağacların qanunsuz qırıldığını qeydə alan mühafizə mühəndisi kəsilən agacların hamısının damğalandığını görüb. Sözügedən damğaların meşəbəyi Elman Əliyevə məxsus olduğu məlum olub. Hər bir qanunsuz kəsilmiş agacların dib kötükləri üzərində bir yox, bir neçə damğanın vurulduğunu görən Fitat Ağayev edilən qanunsuzluqla bağlı Əlisahib adlı meşə gözətçisi ilə söhbət aparmışdır. Əlisahib açıq şəkildə etiraf edərək deyib ki, Elman Əliyevdən 100 manat müqabilində xidməti damğasını götürüb. Və iki gün müddətində qanunsuz kəsilmiş minə yaxın ağacları damğalamışdır.

Cəlilabad meşələrinin kütləvi şəkildə məhv edilməsi ilə bağlı 22 yanvar 2024-cü ildə çəkilmiş daha bir video da Aktualinfo.org redaksiyasına daxil olub. Videoda Cəlilabad rayonunda, Göytəpə meşəbəyliyinin 14 saylı meşə dolayında yüzlərlə palıd ağacını kəsildiyi göstərilir.

Ancaq nə yazıq ki, vəzifəsi meşələri qorumaq olan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi nəinki bu faktları görməzdən gəlir, hətta qurumun rayon şöbələri bu YAŞIL SOYQIRIMDA birbaşa iştirak edir…

Aktualinfo.org