Azərbaycanın tərəfdaşı olan Böyük Britaniyanın Silahlı Qüvvələr naziri Ceyms Heppi ölkəmizdə səfərdədir. O, Prezident İlham Əliyevin qəbulunda olub, daha sonra müdafiə naziri Zakir Həsənovla görüşüb.

Cənab Heppinin keçirdiyi görüşlərdə müdafiə sahəsindəki əməkdaşlıqla bağlı tezisi önə çıxara bilərik.

Heppinin Gürcüstandan Azərbaycana yola düşməsinin səbəblərinə toxunmamışdan öncə onun tutduğu vəzifənin mahiyyətini açmağa çalışaq.

Heppi Britaniyanın Müdafiə Nazirliyi sistemində müdafiə üzrə dövlət katibinə tabe olan vəzifənin daşıyıcısıdır. Həmin qurumun fəaliyyəti və məsuliyyət dairəsinə daxil olan funksiyaları belə təsnifatlandıra bilərik:

1. Əməliyyatların hüquqi tərəfləri,

2. Təlimlərin keçirilməsi ilə güc formalaşdırmaq,

3. Beynəlxalq müdafiə strategiyası,

4. Kibertəhlükəsizlik,

5. Beynəlxalq müdafiə strategiyası.

Ceyms Heppinin Bakıya gəlişini həmin bəndlər və bunların qlobal siyasətdə təsirlər yaratması kontekstində şərh etmək vacibdir.

Britaniya öz xarici siyasətinin tonunu dünya siyasətində yeni formada hegemon olmaq həddinə qədər qaldırır. Bunun üçün regionlarda yeni düzənin çağırışlarına cavab verərək güc formalaşdıran tərəflərlə tərəfdaşlıq münasibətləri qurmaq Britaniyanın dövlət strategiyasında mühüm yer tutan xətdir.

Hazırda Ukraynadakı müharibə, digər regionların da qaynadılması üçün ocaqların qalanması Britaniya qarşısında öz tərəfdaşları ilə münasibətləri dərinləşdirmək çağırışlarını qoyur.

Britaniyanın Azərbaycanın strateji müttəfiqi Türkiyə ilə və Azərbaycanın dostu Pakistanla da yaxşı münasibətləri var, ümumiyyətlə Britaniya Pakistan hərbçilərinə təlimlər də keçir.

Londonun dünyaya baxış tərzində hibrid müharibələr, onun həll yolları, dezinformasiyalara qarşı mübarizə tədbirləri də yer tutur.

Britaniya bilir ki, təkbaşına işləməklə ali strateji məqsədlərinə nail ola bilməz, o hədəflər üçün kollektiv fəaliyyət mexanizmi və tərəfdaşlarla birgə unikal platforma yaratmaq istəyir.

Azərbaycan da Britaniya üçün qüsursuz tərəfdaşdır, Cənubi Qafqazın hərbi-siyasi, iqtisadi qüdrətinə görə birinci yerdə olan Bakı Ankara ilə birgə regional oyunçuya çevrilir. Britaniya isə bunu yüksək dəyərləndirir.

Bu baxımdan Britaniya Cənubi Qafqazdakı proseslərdə Azərbaycana dəstəyini artırmağı planlaşdırır, bu, həm də Londonun regionda güclənən maraqlarının təcəssümüdür.

Bu fonda İlham Əliyevin britaniyalı nazirlə Cənubi Qafqazdakı postmünaqişə dövrü proseslərini müzakirə etməsi diqqət yönəltməli məqamdır.

Bununla da Britaniya proseslərdə Azərbaycana dəstək məqsədli iştirakını sürətləndirəcək və müdafiə qabiliyyətinin artırılması üçün resurs xərcləyəcək. Bu isə perspektiv üçün hərbi əməkdaşlıq imkanlarına dair sənədlərin üzərində işləməyi aktuallaşdırır.

Britaniya Cənubi Qafqazda geosiyasi və geoiqtisadi davamlılığın təmini üçün çalışacaq. Bu, Britaniyaya həm də ona görə lazımdır ki, onun qlobal strategiyasının önünə sədd çəkən risklərə qarşı kollektiv təhlükəsizlik yükünü bölüşsün.

Nazirin səfəri, açılan analitik panorama belə deməyə əsas verir ki, Britaniyanın beynəlxalq müdafiə strategiyasında Azərbaycanın da xüsusi yeri var…

Aqşin Kərimov