“Şimali Azərbaycan torpaqlarının XIX əsrin əvvəllərindən başlanan  ermənilərlə məskunlaşdırılması və 1918-1920-ci illərdə həmin torpaqlar üzərində qondarılmış Ermənistan SSR-ə verilməsi keçən yüzilliyin 20-30-cu illərində də davam etməyə başladı… 1938-ci ildə “Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədləri dəqiqləşdirmək” adı altında üzdəniraq bir komissiya yaradıldı.  Taleyimizin  təzadına fikir verin ki, Azərbaycan tərəfindən də  komissiyaya milliyətcə erməni olan Azərbaycan SSR Torpaq Komissarı İşxanyan başçılıq edirdi…”

Bunu açıqlamasında son günlərin ən aktual mövzusuna çevrilmiş Qaragöl yaylağının qədim Azərbaycan torpağı olması haqda danışan tanınmış tarixçi alim, BDU-nun Azərbaycan tarixi kafedrasının dosenti Boran Əziz söyləyib.

“1938-ci il mart ayının 5-7-də Azərbaycan SSR və Ermənistan SSR arasında sərhədlərlə bağlı protokol imzalanır. Həmin protokola əsasən Laçın rayonunda yerləşən Qaragöl yaylağı, Qubadlının Çayzəmi adlanan sahəsi, Qazax rayonunun Kəmərli kəndinin ərazisinin bir hissəsi və Kəlbəcər rayonuna məxsus Zod adlanan ərazi Ermənistana verildi…

Doğrudur, protokoldakı müddəalar həmin dövrdə tam yerinə yetirilməsə də, ermənilər onu əsasən 60-cı illərin ikinci yarısında o dövrkü respublika rəhbərliyinin maymaqlığından istifadə edərək reallaşdira bildilər. Belə ki, Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1969-cu il 7 may tarixli qərarı ilə Ermənistanla sərhəd olan yuxarıda adını çəkdiyimiz  rayonlarımızın ərazisindən 2 min hektardan çox torpağımız  bu mənfur, hiyləgər və namərd qonşularımıza verildi. Qaragölün əsas hissəsinin ermənilərə verilməsi prosesi isə 1980-ci illərin ortalarında yekunlaşdı. Bu gün 44 günlük savaşda qələbə çalmış Milli Ordumuzun Ermənistanla sərhədlərimizin dəqiqləşdirilməsi zamanı üzləşdiyi çətinliklərin  bir əsas səbəbi də məhz belə tarixi məsuliyyətsizliklər, xəyanətlərdir” – deyə Boran Əziz vurğulayıb./moderator.az