Ya kontingent öz işinin öhdəsindən gələ bilmir, ya da Moskvadan bu şəkildə hərəkət etmələri əmr edilib

Faşist tərəfdarı Qaregin Njdenin separatçılar tərəfindən Xocavənddə ucaldılmış abidəsi hələ də sökülməyib. Abidə bu il yanvarın 26-da və Njdenin adını daşıyan küçədə quraşdırılıb. Faşizmin xidmətçisinin büstü üzərində işlər keçən ilin əvvəlində başlamışdı, açılışı sentyabr ayında keçirilməli idi, lakin İkinci Qarabağ müharibəsi səbəbindən təxirə salındı.

Ermənistanın sarsıdıcı bir məğlubiyyətə uğraması nəticəsində, Azərbaycan əvvəllər işğal olunmuş yeddi rayona nəzarəti bərpa etdi və 10 noyabr tarixində üçtərəfli bir müqavilə imzalandı. O vaxtdan bəri Xocavənd rus sülhməramlılarının məsuliyyət zonasına daxil edilib, müşahidə məntəqəsi şəhərin yaxınlığında yerləşir. Başqa sözlə, rus sülhməramlılarının razılığı olmadan Njdeyə bir abidə ucaltmaq sadəcə mümkün olmazdı.

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin bu məsələdəki mövqeyini xatırlasaq, baş verənlər daha da təəccüb doğurur. Xatırladım ki, bir neçə il əvvəl Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi “Nasizmin qəhrəmanlaşdırılması ilə bağlı vəziyyət, neo-nasizmin yayılması və müasir irqçilik, irqi ayrıseçkilik, ksenofobiya və dözümsüzlük” adlı məruzə təqdim etmişdi.

Hesabatda Ermənistanın keçmiş hakim Respublika Partiyasının “Üçüncü Reyxlə əməkdaşlıq etməsi haqqında məlumatlar olan Qaregin Njde kimi millətçi siyasi xadimin” xatirəsini əbədiləşdirmək üçün addımlar atdığı qeyd edilirdi. Və bütün bunların fonunda, hətta Ermənistan Respublikası ərazisində deyil, Azərbaycanın Xocavənd bölgəsində, Qarabağdakı hərbi əməliyyatların dayandırılmasına dair üçtərəfli razılaşma imzalandıqdan sonra rus sülhməramlılarının səssiz razılığı ilə Njdeyə abidə qoyuldu.

Ermənistan parlamentinin üzvü Arman Babacanyan büstün sökülməsini hələ fevral ayında proqnozlaşdırsa da, indiyə qədər sökülməyib. Eyni zamanda, Dağlıq Qarabağdakı rus sülhməramlılarının sadəcə yeni gərginliyə səbəb ola biləcək təxribatların qarşısını almaq üçün fəaliyyət göstərməli olduğunu nəzərə alsaq, deməli ya kontingent öz işinin öhdəsindən gələ bilmir, ya da Moskvadan bu şəkildə hərəkət etmələri əmr edilib.

Ancaq bu da hamısı deyil. Özünü “Avaxno kəndinin icmasının rəhbəri” adlandıran Andranik Çavuşyan da mövzuya qoşuldu. Bu, 2014-cü ildə Azərbaycanın o vaxt işğal olunmuş Laçın bölgəsində qanunsuz məskunlaşan Livan ermənisi və ARF Daşnaksütyunun üzvüdür. O, başqa bir Livan vətəndaşının – qatı millətçi təşkilat olan “Sasna Tsrer” lideri Jirayr Sefilyanın həmyerlisi və proteyesidir. Hər ikisi də açıq rusofobdur, lakin rus sülhməramlıları, qəribə bir şəkildə Çavuşyanın rusofobiyasına diqqət yetirmirlər.

Onun rusofobluğu isə açıq şəkildə ortadadır. Çavuşyan 44 günlük müharibənin sonunda, hələ də Rusiya tərəfinin məsuliyyət zonasında, Dağlıq Qarabağda yaşasa da, Rusiya sülhməramlılarının Dağlıq Qarabağda yerləşdirilməsinə fəal şəkildə qarşı çıxır.

Çox gülməlidir, amma Çavuşyan “rusların nəzarəti altında yaşamayacağam” iddiasının müəllifidir. O, “rusların hər zaman təzyiq göstərməyə çalışacaqlarını və ermənilər itaət edərlərsə, tezliklə İrəvanda Atatürkün abidəsi ortaya çıxacağını” da bildirdi.

Gördüyünüz kimi sözlər öz yerində, lakin reallıq budur ki, Livan ermənisi və rusofob Çavuşyan 44 günlük müharibə nəticəsində azad edilmiş Azərbaycan ərazisində, Rusiya sülhməramlılarının məsuliyyət zonasında yaşayır və oradan təxribat xarakterli bəyanatlar verir. Üstəlik, eyni yerdə – rusların məsuliyyət zonasında, Üçüncü Reyxlə əməkdaşlıq edən Qaregin Njde üçün bir abidə də qoyulur. Bütün bunların Azərbaycandakı rus sülhməramlılarına münasibətə necə təsir edəcəyini anlamaq çətin deyil./ayna.az